Kiedy staliśmy się gminą z centrum w Skułach?
Kiedy staliśmy się gminą z centrum w Skułach? W jakich gościliśmy powiatach?
Powiat* jako jednostka administracyjna w Polsce powstał w drugiej połowie XIV wieku. Wywodzi się z organizacji sądów ziemskich, kiedy to sędzia, podsądek i pisarz ziemski danej dzielnicy zwyczajowo spotykali się w stałych terminach w tych miejscowościach na roki sądowe. Podział dzielnicy, województwa (ogólnie obszaru) na powiaty sądowe stał się podstawą podziału administracyjnego.
Podział ten obowiązywał także pod zaborami był też podstawą administracyjną po odzyskaniu niepodległości – w dwudziestoleciu międzywojennym, po wojnie z krótkim wyjątkiem i pozostał nim do dziś.
Podział kraju na gminy, najmniejszą jednostką podziału terytorialnego, samorządu terytorialnego, a także administrowania krajem przyszedł do nas z Europy Zachodniej poprzez Niemcy (pochodzenie słowa od niemieckiego „Gemein(d)e”. „Gmina” zastąpiła rodzime „opole” w okresie kolonizacji na prawie niemieckim w XII i XIII wieku. Na czele gminy stał sołtys jako władza dziedziczna oraz wybieralna ława sądowa. (wybór – trzeba to podkreślić czysto oznaczał wybór przez właściciela ziemi lub sołtysa, a nie poprzez mieszkańców).
Gmina wykonując funkcje państwowe, polecenia władzy zwierzchniej, ściągała podatki, przeprowadzała pobór do wojska w razie wojny itp. Z drugiej strony miała dbać o dochody i przeznaczać je na wspólne cele, zapewniać porządek i bezpieczeństwo. Stawiamy sobie za zadanie dociec kiedy nasze ziemie oficjalnie stały się gminą z pierwszą siedzibą w Skułach.
Natomiast odpowiedź na pytanie w skład jakiego powiatu wchodziliśmy w ciągu minionych sześciu wieków. Rozpisujemy to jako konkurs.
Czekamy na odpowiedzi.
W imieniu Zespołu Historycznego
SKRYBA
* Słowo powiat ma starosłowiańskie pochodzenie i oznacza obwód, okolicę, okręg, w którym mieszkańcy powiadamiali się na wspólne wiece, czy w przypadku obrony (od wyrazów wiec, powiadomić). Dawne „lechickie” powiaty składały się z gmin czyli „opól” gminy łączyły się w ziemie, a ziemie w księstwa. W dawnych przekazach panowała duża dowolność np. Ukrainę w jednym dokumencie nazwano raz państwem, raz ziemią raz województwem.
** Podczas zaborów (w drugiej połowie XIX wieku) nastąpiło rozwinięcie, bądź zawężenie działań gminy np. w zaborze austriackim gminy były jednowioskowe a od 1856 roku na czele stał sołtys oraz ławnicy.